Οι εκατό γλώσσες των παιδιών, είναι μια ιδέα που αρχικά συνέλαβε ο δάσκαλος και παιδαγωγός Loris Malaguzzi και αποτελεί τον πυρήνα της εκπαιδευτικής προσέγγισης της διάσημης σε όλο τον κόσμο για τις πρωτοποριακές παιδαγωγικές μεθόδους, πόλη του Reggio Emilia. Πρόκειται για ένα ποίημα όπου σύντομα και περιεκτικά αντανακλάται η πίστη στις ικανότητες των παιδιών, φανερώνοντας την εικόνα για το παιδί στο πλαίσιο της προσέγγισης.
Στην πραγματικότητα, οι εκατό γλώσσες αποτελούν μια μεταφορά με σκοπό να δηλωθούν η πληθώρα των εκφραστικών μέσων με τα οποία τα παιδιά αναπαριστούν και εκφράζουν ιδέες και συναισθήματα και τους πολλαπλούς τρόπους με τους οποίους κατανοούν τον κόσμο.
Οι γλώσσες αυτές δεν είναι μονοσήμαντες, αντίθετα είναι εκφραστικές, επικοινωνιακές και γνωστικές, με την καθεμιά να έχει τα δικά της χαρακτηριστικά. Η μουσική, τα εικαστικά, το θεατρικό παιχνίδι, αποτελούν εναλλακτικούς τρόπους έκφρασης εξίσου σημαντικούς όσο και η προφορική επικοινωνία. Ιδιαίτερα στις μικρές αυτές ηλικίες που η μη λεκτική επικοινωνία πρωταγωνιστεί.
”Το παιδί αποτελείται από εκατό.
Loris MalaguzziΠαιδαγωγός
Το παιδί έχει εκατό γλώσσες,
εκατό χέρια,
εκατό σκέψεις,
εκατό τρόπους σκέψης,
παιχνιδιού, ομιλίας.
Εκατό, πάντα εκατό
τρόπους να ακούει,
Να θαυμάζει, να αγαπά,
εκατό χαρές
να τραγουδά και να καταλαβαίνει,
εκατό κόσμους να ανακαλύπτει,
εκατό κόσμους να ονειρεύεται.
Προσέγγιση Reggio Emilia στο Σχολείο μας.
Το εκπαιδευτικό σύστημα του Reggio Emilia αντιπροσωπεύει μια καινοτόμα παιδαγωγική προσέγγιση προσχολικής ηλικίας. Ο ιδρυτής αυτής της φιλοσοφίας είναι ο Loris Malaguzzi, ο οποίος κατόρθωσε να οργανώσει ένα σχολείο που βασίζεται στη δημιουργικότητα και την αυτονομία του παιδιού , με τον παιδαγωγό υποστηρικτή και ενισχυτή της προσπάθειας του. Το Βανίλια με Βατόμουρο από το 2013, όντας το πρώτο σχολείο Reggio inspired στην Ελλάδα, δημιουργεί μια μεγάλη κοινότητα- οικογένεια στην οποία αναπτύσσεται μια πολύπλευρη παιδαγωγική προσέγγιση.
Κάποια από τα βασικά στοιχεία της προσέγγισης αυτής είναι:
- Η θεώρηση του παιδιού ως ικανού μέλους της κοινότητας.
- Η οπτική των παιδαγωγών ως συνοδοιπόρων στη μάθηση που προβάλλουν ερεθίσματα, καταγράφουν και προεκτείνουν τις ιδέες των παιδιών.
- Το ατελιέ, ως ένα μέρος όπου κατασκευάζεται η γνώση, όπου γεννιέται και υλοποιείται μια ιδέα ή ένα σχέδιο.
- Οι 100 τρόποι έκφρασης των παιδιών και η αξία των καλλιτεχνών παιδαγωγών (atelierista)
- η Σχέση μεταξύ των μελών της ομάδας και η αγάπη ως παιδαγωγικό μέσο.
Το atelier
Στη φιλοσοφία του Reggio Emilia η τέχνη και το Atelier παίζει κεντρικό ρόλο. Αυτό οφείλεται στο γεγονός οτι στο atelier τα παιδιά εργάζονται με το μυαλό και τα χέρια ταυτόχρονα. Μπορούν να μεταμορφώσουν την ύλη και να δημιουργήσουν κάτι καινουριο. Έρχονται σε επαφή με την αισθητική και την ομορφιά της ύλης και αποκτούν την πεποίθηση οτι «όλοι μας μπορούμε να δημιουργήσουμε κάτι όμορφο»
Οι χώροι έχουν κέντρο τη συνεργασία αρχιτεκτονικής και παιδαγωγικής λειτουργικότητας. δημιουργούμε ακολουθώντας τις χίλιες εκφραστικές γλώσσες των παιδιών και αξιοποιούμε τα atelier ως το σημείο όπου γεννιέται και αναπτύσσεται μια ιδέα. Τα υλικά, οι τρόποι έκφρασης και η ελευθερία της συμμετοχής σε μια μικρή ή μεγαλύτερη ομάδα, οδηγούν την καθημερινότητά μας, επιτρέπουν το λάθος, τη δοκιμή, την εξερεύνηση και προτρέπουν κάθε παιδί να ανακαλύψει τον δικό του τρόπο να συνθέτει, να μαθαίνει και να χαλαρώνει.
Η μέθοδος Project
ή πως μαθαίνω να μαθαίνω… η μέθοδος project είναι μια ανοιχτή διαδικασία μάθησης. Τα όρια και οι διαδικασίες της δεν είναι αυστηρά καθορισμένα αλλά με την εποπτεία του εκπαιδευτικού , τo project ή σχέδιο δράσης, εξελίσσεται ανάλογα με την εκάστοτε κατάσταση και τα ενδιαφέροντα των μαθητών.
Στα πλαίσια των project οι εκατό γλώσσες εμφανίζονται μέσα από συγκεκριμένα στάδια και σύμφωνα με τις ανάγκες της ομαδικής εργασίας. Οι γνωστικοί και αναπτυξιακοί στόχοι κάθε ομάδας κατακτούνται αναδυόμενοι μέσα από τις επιμέρους δραστηριότητες και το παιδί δεν έρχεται μπροστά σε μια στείρα γνώση που πρέπει να απομνημονεύσει αλλά γίνεται μελετητής, επιστήμονας, εξερευνητής…
η αλυσίδα της Αγάπης
Το να διδάσκεις και να μαθαίνεις είναι ένα ενιαίο σύνολο που βασίζεται στον αμοιβαίο σεβασμό, την κατασκευή της γνώσης μέσα από την αλληλεπίδραση και τη σχέση ανάμεσα στα μέλη της ομάδας, όπου παιδαγωγοί και παιδιά συμμετέχουν ισότιμα. Οι γονείς λειτουργούν ως συνεργάτες και το περιβάλλον ορίζεται ως «δάσκαλος».
Στο Βανίλια με Βατόμουρο, επικεντρωνόμαστε στην παιδαγωγική των σχέσεων. Είμαστε ένα ανοιχτό σχολείο με ομαλή προσαρμογή και εξατομικευμένη προσέγγιση ώστε να δώσουμε χρόνο στο στήσιμο της Σχέσης, της Εμπιστοσύνης και της Αγάπης. Συντονιζόμαστε σε μια σπειροειδή διεργασία μάθησης, παιδαγωγοί, γονείς και παιδιά με το όραμα να δημιουργήσουμε μια κοινότητα ανοιχτή σε όποιον και όποια θέλει να την αξιοποιήσει.